Duurzaam leven zonder schuldgevoel: zo ga ik om met klimaatstress

Soms overvalt het me. Dat beklemmende gevoel dat ik niet genoeg doe. Terwijl ik mijn best doe om bewust te leven — minder afval, plantaardig eten, geen fast fashion meer — lijkt het soms alsof het nooit genoeg is. De wereldproblemen zijn zo groot, zo allesomvattend. En ik ben maar één persoon.

Ik ontdekte dat hier een naam voor bestaat: klimaatstress. Dus de stress of het schuldgevoel wat je voelt als je nadenkt over de staat van de aarde. Herkenbaar? Geloof me, je bent niet de enige die het voelt ;)

In deze blog neem ik je mee in mijn persoonlijke zoektocht naar balans. Hoe ik probeer duurzaam te leven, zónder mezelf kwijt te raken in stress en schuldgevoel. Tijdens mijn zoektocht naar een duurzaam leven - zoals de keuzes die ik voor mijn bedrijf Sammy Ray maak - spreek ik vaak met anderen over dit onderwerp. Enorm inspirerend en dit deel ik graag met je.

Perfect duurzaam leven bestaat niet (en dat is oké)

Toen ik me begon te verdiepen in duurzaamheid, dacht ik dat ik alles moest veranderen. Geen plastic meer. Nooit meer vliegen. Mijn hele garderobe vervangen door biologisch katoen. Alles zero waste.

Maar al snel voelde ik hoe dat me juist verlamde. Alsof ik pas “goed genoeg” zou zijn als ik alles perfect deed.En dat werkt niet.Ik leerde mezelf een zin aan die me rust geeft:

Ik hoef het niet perfect te doen. Ik doe wat ik kan.

En dat maakt al een wereld van verschil. Letterlijk én figuurlijk.

Focus op wat lukt (en vier dat)

Eerlijk is eerlijk: het is verleidelijk om te blijven hangen in wat je allemaal níét doet. Die keer dat ik toch de auto pakte. Of dat pakje dat ik online bestelde, met onnodig veel verpakkingsmateriaal. Maar ik probeer steeds vaker te focussen op wat wél lukt:

• Mijn lunch was volledig plantaardig.

• Ik gaf een trui door via een kledingruil.

• Ik koos voor de trein, ook al duurde het wat langer.

Kleine stappen. Maar ze geven me energie en motivatie.

Tip: Ik hou af en toe een ‘(groene) trots-lijst’ bij in mijn notitieboekje. Vijf dingen waar ik blij van werd — hoe klein ook. Het helpt me om mijn stappen te zien, mijn bijdrage aan een mooiere wereld.

Nieuws-pauze? Ja graag.

Ik ben iemand die graag op de hoogte is. Maar het nieuws rondom klimaatverandering kan rauw binnenkomen. Zeker als het non-stop is. Het werkt voor mij verlammend. Daarom ben ik gaan doseren. Ik volg nog steeds duurzame accounts en blijf geïnformeerd, maar ik geef mezelf toestemming om af en toe niet alles te hoeven weten.

Mijn 'huisregels' die voor mij goed werken:

• Maximaal 2 momenten per week om klimaatnieuws te lezen.

• Bewust schermvrije momenten (zonder Instagram, zonder nieuws).

• Inspirerende content in plaats van doemscenario’s.

Zo houd ik ruimte over voor actie, creativiteit en hoop.

Verbinding zoeken helpt tegen klimaatstress (en lucht op)

Wat me écht heeft geholpen? Praten. Open en eerlijk. Tegen vrienden, collega’s, of online met gelijkgestemden. Want elke keer dat ik uitspreek dat ik me machteloos of schuldig voel, hoor ik terug: "Ik ook." En dat verzacht zó veel.

We hoeven het niet alleen te doen. Duurzaam leven wordt veel lichter als we het samen doen. En nee — niemand hoeft het perfect te doen. Juist door elkaar te steunen, gaan we verder komen dan in ons eentje. Het helpt om te voelen dat er zoveel mensen met duurzaamheid bezig zijn. Met grote en kleine acties.

Goed voor mezelf zorgen = ook duurzaam

Wat ik lang over het hoofd zag: ik ben óók onderdeel van deze planeet. En als ik mezelf uitput in mijn streven naar duurzaamheid, blijft er niets over om te geven. Zelfzorg is daarom geen luxe. Het is noodzakelijk. Dus ik probeer mijn innerlijke activist wat zachter te maken:

• Ik geniet zonder schuldgevoel van een warme ontspannende douche.

• Ik plan rustmomenten in, zónder iets 'groens' te moeten doen.

• Ik herinner mezelf eraan dat ontspanning me oplaadt voor echte, blijvende verandering.

Duurzaam leven met mildheid

Ja, de klimaatcrisis is echt. En ja, ik voel die verantwoordelijkheid. Maar ik probeer het niet meer alleen met angst en druk te dragen. In plaats daarvan kies ik voor:

• Mildheid in mijn keuzes

• Vertrouwen in mijn intenties

• En moed om gewoon te blijven proberen

Want uiteindelijk maken niet de perfecte mensen het verschil — maar de miljoenen mensen die iets doen, elke dag weer. En daar hoor jij ook bij.

Herken jij die druk of dat schuldgevoel ook weleens? Laat het me weten in de reacties of via Instagram — ik hoor graag jouw verhaal. Samen maken we het lichter.